Romatoid artrit hangi deformitelere yol açar?

Romatoid artritin ilerleyen süreçte eklemlerde yol açtığı yapısal bozukluklar, hastalığın en belirgin fiziksel sonuçları arasında yer alır. El ve bilekte kuğu boynu, düğme iliği deformitesi gibi karakteristik şekil bozuklukları görülürken, ayaklarda halluks valgus ve çekiç parmak oluşumu yaygındır. Diz, dirsek ve omurgada gelişen fonksiyon kayıpları ise hareket kabiliyetini önemli ölçüde kısıtlayabilir.

29 Ekim 2025

Romatoid Artritin Neden Olduğu Başlıca Deformiteler


Romatoid Artrit (RA), öncelikle eklemleri etkileyen kronik, sistemik bir otoimmün hastalıktır. Kontrol altına alınmadığında, eklemlerde kalıcı hasar ve karakteristik deformitelere yol açar. Bu deformiteler, eklem yapılarının (sinovyum, kıkırdak, kemik, tendon ve ligamentler) iltihap nedeniyle tahrip olması sonucu gelişir.

El ve Bilek Deformiteleri


El, RA'nın en sık ve en belirgin deformitelerinin görüldüğü bölgedir.
  • Kuğu Boynu Deformitesi: Parmakta, başparmak hariç, üç eklemin anormal pozisyonudur. Parmak kökündeki eklem (MCP) aşağı doğru çöker, orta eklem (PIP) yukarı doğru geriye bükülür ve uç eklem (DIP) aşağı doğru bükülür. Bu görünüm bir kuğunun boynunu andırır.
  • Boutonnière (Düğme İliği) Deformitesi: Parmakların orta ekleminin (PIP) aşağı doğru bükülüp, uç ekleminin (DIP) yukarı doğru geriye bükülmesiyle oluşur. Düğmenin iliğinden çıkması gibi bir görüntü oluşturur.
  • Ulnar Deviasyon (Başparmak Çekmesi): En tipik el deformitelerinden biridir. Parmaklar, bilekten başlayarak dışa (serçe parmağı yönüne) doğru kayar ve eğilir. Bu, elin kavrama fonksiyonunu ciddi şekilde bozar.
  • Z Deformitesi: Başparmakta görülür. Başparmağın kök eklemi dışa, uç eklemi ise içe doğru bükülerek "Z" harfi şeklini alır.
  • Vazgeçilmiş (Düşmüş) Parmak: El sırtındaki ekstansör tendonların yırtılması veya sublukse olması (yerinden kayması) sonucu, hasta parmağını düzeltemez ve sarkık kalır.

Ayak ve Ayak Bileği Deformiteleri


Ayaklar da eller kadar sık etkilenir ve yürümeyi zorlaştıran deformiteler gelişir.
  • Halluks Valgus (Bunion): Başparmağın ayak iç kenarına doğru açılanması ve ikinci parmağın altına veya üstüne doğru kaymasıdır. Ayak başparmağının kökünde ağrılı bir çıkıntı (bunion) oluşur.
  • Çekiç Parmak Deformitesi: Ayak parmaklarının orta eklemlerinin yukarı doğru kalkık, uç eklemlerinin ise aşağı doğru bükük olduğu durumdur. Ayakkabı vurması ve nasır oluşumu yaygındır.
  • Plantar Vault (Düz Tabanlık) Çökmesi: Ayak tabanındaki kemerlerin çökmesiyle düz tabanlık gelişebilir.
  • Hindfoot Deformiteleri: Topuk kemiğinde (kalkaneus) valgus (dışa doğru kayma) veya varus (içe doğru kayma) deformiteleri görülebilir.

Diz Deformiteleri

  • Valgus Deformitesi (Çarpık Bacak - X Bacak): Diz eklemindeki hasar nedeniyle bacaklar dışa doğru açılır ve dizler birbirine değerken ayak bilekleri arasında mesafe oluşur. Bu, "X bacak" görünümüne yol açar.
  • Fleksiyon Kontraktürü: Dizin sürekli bükük kalması ve tam olarak düzeltilememesidir.

Dirsek Deformiteleri

  • Fleksiyon Kontraktürü: Dirseğin tam olarak açılamaması, sürekli bükük bir pozisyonda kalmasıdır. Kolun uzatma fonksiyonunu kaybetmesine neden olur.

Omurga Deformiteleri

RA genellikle boyun omurlarını (servikal omurga) etkiler.
  • Atlantoaksiyal Subluksasyon: En ciddi komplikasyonlardan biridir. Boynun en üstündeki iki omur (atlas ve aksis) arasındaki bağların zayıflaması sonucu omurlar birbirinden kayar. Bu durum omuriliğe baskı yaparak felç, hatta ani ölüm riski taşıyabilir.

Deformitelerin Genel Sonuçları

Bu deformiteler sadece kozmetik bir sorun değildir. Ciddi ağrı, eklem hareket açıklığında kısıtlanma, kas güçsüzlüğü ve fonksiyonel kayıplara yol açar. Hastalar günlük aktivitelerini (yemek yeme, giyinme, yürüme) yapmakta giderek zorlanır. Erken tanı ve agresif tedavi (ilaçlar, fizik tedavi, gerektiğinde cerrahi) ile eklem hasarı ve deformite gelişimi önlenebilir veya geciktirilebilir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
İlk soruyu siz sormak istermisiniz?
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
Popüler İçerik
Romatoit Artrit Belirtileri ve Tedavisi
Romatoit Artrit Belirtileri ve Tedavisi
Kronik Artrit Belirtileri ve Tedavisi
Kronik Artrit Belirtileri ve Tedavisi
Artrit Belirtileri ve Tedavisi
Artrit Belirtileri ve Tedavisi
Enteropatik Artrit Belirtileri ve Tedavisi
Enteropatik Artrit Belirtileri ve Tedavisi
Artrit Çeşitleri Nelerdir?
Artrit Çeşitleri Nelerdir?