Dejeneratif artrit, eklemlerde en çok görülen romatizmal hastalıklardan biridir. Günümüzde ortalama yaşam süresinin uzamasıyla birlikte toplumda daha sık rastlanmaktadır. Vücutta bulunan eklem kıkırdağının zedelenmesi ve eklemlerde yeni, düzensiz kemiklerin oluşması sonucu meydana gelen bu kemik hastalığı, osteoartrit ve dejeneratif eklem hastalığı olarak bilinir. Yaygın olarak halk arasında ise kireçlenme olarak adlandırılmaktadır. Orta yaş sonrası bireylerin, özellikle 60 yaşın üzerindekilerin çoğunda bu hastalık görülmektedir. Dejeneratif artrit hastalığının risk faktörleri arasında genetik faktörler önemli bir yer tutmaktadır. Genellikle el parmaklarındaki dejeneratif artrit hastalığı genetik geçiş göstermektedir. Ayrıca obezite, diz ve kalça gibi eklemlere aşırı yük binmesiyle eklemlerde dejeneratif artrit hastalığının ortaya çıkmasına neden olur. Egzersiz gibi ağır hareketlerde bulunan kişilerin dejeneratif artrit hastalığına yakalanma riski oldukça yüksektir.

Bu hastalığın en önemli belirtileri arasında ağrılar bulunmaktadır. Eklemlerde bulunan ağrı sızı tarzında ve zonklama şeklinde meydana gelirken; bazen eklem tutulması gibi sıkıntılar gözlenir. Hastalığın başlangıç döneminde hareketlerde kısıtlama meydana gelirken; istirahat ve dinlenme ile geçtiği gözlenir. Hastalığın ilerlediği dönemlerde ise istirahat sırasında da ağrılar oluşur.

Eklemde tutukluluk, hareket esnasında eklem bölgesinden tıkırtı sesleri gelmesiyle beraber eklem hareketlerinde kısıtlama, eklem bozukluğu, sakatlık gibi şikâyetlere sebep olur. Dejeneratif artrit hastalığında sabah tutukluluğu oluşurken; bu durum genellikle kısa süreli olup 20 dakikayı geçmemektedir. Hareket esnasında çıtırtı sesi oluşması kıkırdağın kaybına, eklem düzeyindeki düzensizliklere neden olur. Bu hastalık vücutta bulunan bütün eklemleri etkileyebilir. Genellikle parmakları tutan dejeneratif artrit hastalığı, el parmaklarında nodüller oluşmasına neden olurken; genelde yavaş olarak gelişen biçim bozukluklarına yol açar.

Diz bölümünde görüldüğünde, dizlerin büküldüğü anda veya merdiven inip çıkma esnasında sıkıntılar yaşanmasına neden olur. Ayrıca sandalye oturma sırasında sıkıntı çekilirken; dizde şişlik ve sıvı birikimi gibi problemler meydana getirir. Bu hastalık oluşumu sonrasında diz bölgesinde biçim bozukluğuna ve şekil değişikliğine neden olur.

Kalçada görülen bu hastalık, ağrı olarak kasık kısmında başlarken; uyluğun iç düzeyinde kalçalara kadar yayılır. Kalçada görülen dejeneratif artrit hastalığı, yürüme ile artar ve hastaların tutulan kalça üstüne fazla yük vermeden yürümeleri gerekir. Kilo problemi olan hastalarda bu şikâyet daha fazla yaşanır.

Omurgada görülen dejeneratif artrit, bel ve boyun bölgesinde aşırı ağrılar ve tutukluluk meydana getirir. Sinir kökünün tutulumu sonucu kola ve bacağı yayılan ağrı, refleks sorunları, kuvvetsizlik gibi problemler oluşturur. Bunun dışında boyun omurlarında düzensiz kemik çıkıntıları meydana gelirken; baş dönmesi, yüzde uyuşma, kulak çınlaması, baş ağrısı gibi problemler de görülebilir.

Bu hastalığın tedavisi eğitim ile başlar. Öncelikle hastanın hastalık hakkında bilinçlendirilmesi, ağır egzersizlerden uzak durmasının anlatılması gerekir. Zedelenmiş eklemlerin aşırı kullanılmasının sakıncalı olduğu öğretilmeli, kilo problemi olan hastaların fazla kilolarını vermeleri halinde dejeneratif artrit hastalığında azalmalar yaşanacağı belirtilmelidir. Hastalığın ağrılı dönemlerinde hastalara istirahat yapmaları önerilir. Ayrıca fizik tedavi ve sıcak su, özellikle kaplıca tedavileri dejeneratif artrit hastalığında oldukça etkilidir.

Egzersiz ile tutulan eklemin etrafındaki kasların güçlendirilmesi, hafif egzersizler ile ekleme binen yükün azaltılması sağlanarak koruyucu etki gösterir. Yapılan egzersizlerin ağır olmaması tavsiye edilir. Hastanın yaşadığı ve çalıştığı ortamın şartlarına göre gerekli tedavi düzenlenir. Hasta sandalyede oturuyorsa boyun hizasının arttırılması tavsiye edilir.

İlaç tedavisinin yanı sıra eklem içerisine yapılan enjeksiyonlar, yani steroid veya hyaluronat ilaçlar ile burada bulunan ağrıların bir müddet geçmesi sağlanır. Tüm tedavilere yanıt vermeyen dejeneratif artrit hastalığında, ağrıların geçmemesi halinde hastalara gerekli protez takılması sağlanır. Yapılacak cerrahi tedavi ile bu hastalığın şikayetlerinin azaltılması mümkün olabilir.